2. Beleggingen
Terreinen en gebouwen voor eigen gebruik
(in duizenden euro's) | 2024 | 2023 |
Stand per 1 januari | 8.805 | 9.005 |
Herwaardering in boekjaar | -5 | -200 |
Stand per 31 december | 8.800 | 8.805 |
Terreinen en gebouwen maken deel uit van de beleggingsportefeuille. Alle terreinen en gebouwen zijn getaxeerd per 31 december 2024.
De verkrijgingsprijs van de terreinen en gebouwen voor eigen gebruik bedraagt per 31 december 2024 € 5.158.000 (2023: € 5.158.000). De huuropbrengsten hiervan bedragen in 2024 € 852.000 (2023: € 1.043.000) en de direct toerekenbare kosten bedragen € 848.000 (2023: € 578.000). De netto-opbrengst van terreinen en gebouwen voor eigen gebruik, zijnde € 26.000 negatief (2023: € 41.000), is verantwoord als opbrengst uit beleggingen. De waardering van terreinen en gebouwen voor eigen gebruik is inclusief een cumulatieve herwaardering van € 3.642.000 positief (2023: € 2.838.000 negatief).
Overige terreinen en gebouwen
(in duizenden euro's) | 2024 | 2023 |
Stand per 1 januari | 44.296 | 45.867 |
Verkoop in boekjaar | -2.825 | - |
Herwaardering in boekjaar | 2.154 | -1.571 |
Stand per 31 december | 43.625 | 44.296 |
De verkrijgingsprijs van overige terreinen en gebouwen bedraagt per 31 december 2024 € 30.272.000 (2023: € 32.042.000). De huuropbrengsten hiervan bedragen in 2024 € 2.133.000 (2023: € 1.855.000) en de direct toerekenbare kosten bedragen € 1.230.000 (2023: € 653.000). De waardering van deze terreinen en gebouwen is inclusief een cumulatieve herwaardering van € 13.353.000 positief (2023: € 12.254.000 positief).
In 2024 is Bovemij gestart met de verkoop van een gedeelte van haar woningen, dit heeft geleid tot de verkoop van negen woningen met een gerealiseerd resultaat van € 1.539.000.
Overige financiële beleggingen
2024 | 2023 | |||
(in duizenden euro's) | Balanswaarde | Verkrijgingsprijs | Balanswaarde | Verkrijgingsprijs |
Aandelen | 33.901 | 22.354 | 28.149 | 14.108 |
Obligaties | 285.532 | 274.346 | 260.173 | 260.852 |
Hypotheken | 88.283 | 96.086 | 83.272 | 94.252 |
Uitstaande leningen | 245 | - | 269 | - |
Stand per 31 december | 407.961 | 392.786 | 371.863 | 369.212 |
Verloop overige financiële beleggingen
(in duizenden euro's) | Aandelen | Obligaties | Hypotheken | Uitstaande leningen | Totaal 2024 | Totaal 2023 |
Stand per 1 januari | 28.149 | 260.173 | 83.272 | 269 | 371.863 | 204.247 |
Aankopen en stortingen | 368 | 87.380 | 1.834 | 100 | 89.682 | 245.293 |
Herwaardering ten gunste (- ten laste) van resultaat | 5.384 | 9.701 | 3.171 | - | 18.256 | 14.280 |
Verkopen en aflossingen | - | -71.722 | 6 | -124 | -71.840 | -91.957 |
Stand per 31 december | 33.901 | 285.532 | 88.283 | 245 | 407.961 | 371.863 |
Toelichting waarderingsmethode beleggingen 2024
(in duizenden euro's) | Genoteerde marktprijzen | Onafhankelijke taxaties | Waarderings- modellen | Andere methoden | Totaal 2024 |
Terreinen en gebouwen | - | 8.800 | 43.625 | - | 52.425 |
Aandelen | 33.901 | - | - | - | 33.901 |
Obligaties | 285.532 | - | - | - | 285.532 |
Hypotheken | - | - | - | 88.283 | 88.283 |
Uitstaande leningen | - | - | - | 245 | 245 |
Stand per 31 december | 319.433 | 8.800 | 43.625 | 88.528 | 460.386 |
Toelichting waarderingsmethode beleggingen 2023
(in duizenden euro's) | Genoteerde marktprijzen | Onafhankelijke taxaties | Waarderings- modellen | Andere methoden | Totaal 2023 |
Terreinen en gebouwen | - | 8.805 | 44.296 | - | 53.101 |
Aandelen | 28.149 | - | - | - | 28.149 |
Obligaties | 260.173 | - | - | - | 260.173 |
Hypotheken | - | - | - | 83.272 | 83.272 |
Uitstaande leningen | - | - | - | 269 | 269 |
Stand per 31 december | 288.322 | 8.805 | 44.296 | 83.541 | 424.964 |
Toelichting op waarderingen volgens andere methoden:
De waarde van de hypotheekfondsen waarin Bovemij belegt wordt bepaald op basis van de netto vermogenswaarde van het fonds. De netto vermogenswaarde wordt gebruikt als benadering van de marktwaarde. De netto vermogenswaarde wordt bepaald door de waarde van de hypotheken in de fondsen. De waarde van de hypotheken in de fondsen wordt bepaald door de toekomstige contractuele kasstromen contant te maken, waarbij rekening wordt gehouden met vervroegde aflossingen door de hypotheekgever.
Uitstaande leningen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, die meestal gelijk is aan de verstrekte hoofdsom (nominaal) onder aftrek van cumulatieve aflossingen, gecorrigeerd voor cumulatieve bijzondere waardeverminderingen.
Terreinen en gebouwen voor eigen gebruik
De terreinen en gebouwen voor eigen gebruik worden gewaardeerd op marktwaarde, welke middels taxaties wordt bepaald. De taxaties worden jaarlijks uitgevoerd of frequenter indien ontwikkelingen in de vastgoedmarkt daar aanleiding voor geven. De taxatie van de terreinen en gebouwen voor eigen gebruik is bepaald aan de hand van het gemiddelde van de BAR/NAR (bruto aanvangsrendement/netto aanvangsrendement) methode en de DCF (discounted cash flow) methode. Kasstromen worden bepaald aan de hand van bestaande huurcontracten, of een marktconform tarief in geval van leegstand. Hierbij wordt rekening gehouden met reeds bekende mutaties, verwachte exploitatiekosten en verwachte incidentele kosten, zoals groot onderhoud. De gehanteerde rentevoet wordt per object bepaald aan de hand van sector, regio en complexe opslagen. In de DCF methode wordt een afgeleid marktrendement van 8,4% gehanteerd. In de BAR/NAR methode wordt uitgegaan van een netto aanvangsrendement variërend van 6,2% tot 6,7%.
Overige terreinen en gebouwen
De woningen voor commerciële verhuur worden gewaardeerd op marktwaarde. Om dit accuraat vast te stellen vindt jaarlijks een indicatieve waardebepaling plaats door externe deskundigen, additioneel onderbouwd met benchmark onderzoeken. De gebouwen zijn gewaardeerd tegen de getaxeerde onderhandse verkoopwaarde onder voortzetting van de lopende huurovereenkomsten.
Aandelen
Aandelen worden gewaardeerd tegen genoteerde marktprijzen of netto vermogenswaarde.
De aandelen die worden gewaardeerd tegen genoteerde marktprijzen betreffen passieve aandelenbeleggingsfondsen die de MSCI Europe Index en MSCI World Index volgen.
Door het beleggen in passieve aandelenbeleggingsfondsen spreidt Bovemij de beleggingen over meerdere activa, sectoren of regio’s, wat het risico verlaagt. Daarnaast wordt het effect van een slecht presterend individueel aandeel beperkt en maakt het minder gevoelig voor koersschommelingen.
Obligaties en andere vastrentende waardepapieren
De obligaties en andere vastrentende waardepapieren bestaan uit:
(in duizenden euro's) | 2024 | 2023 |
Staatsobligaties | 73.737 | 72.086 |
Beleggingsfondsen | 107.148 | 102.642 |
Geldmarktfondsen | 104.647 | 85.445 |
Stand per 31 december | 285.532 | 260.173 |
Bovemij belegt in staatsobligaties uitgegeven door overheden van Nederland, Frankrijk, Finland, Duitsland en Oostenrijk.
De beleggingsfondsen waarin Bovemij participeert investeert in kortlopende (0-3 jaar) bedrijfsobligaties.
De geldmarktfondsen bestaan uit kortlopende geldmarktinstrumenten zoals schatkistpapier, commercial paper en depositocertificaten.
Door het beleggen in beleggingsfondsen en geldmarktfondsen spreidt Bovemij de beleggingen over meerdere regio’s, ratings en marktrentes wat het risico verlaagt. Daarnaast wordt het effect van marktrentes beperkt en maakt het minder gevoelig voor koersschommelingen.
De obligaties en andere vastrentende waardepapieren staan genoteerd aan de openbare kapitaalmarkt en zijn gewaardeerd tegen reële waarde.
Hypotheken
Bovemij participeert in Nederlandse hypotheekbeleggingsfondsen met een portefeuille van uitsluitend Nederlandse hypotheken die zijn verstrekt na 1 januari 2013. De particuliere Nederlandse woonhuizen dienen als onderpand. De hypotheekbeleggingsfondsen hebben de structuur van een fonds voor gemene rekening met een open-end karakter, met dien verstande dat de mate waarin participanten in en uit kunnen treden te allen tijde afhankelijk is van de hypothekenproductie, respectievelijk de beschikbare liquide middelen. De waardering van de hypotheekbeleggingsfondsen wordt bepaald op basis van de netto vermogenswaarde van het fonds. De netto vermogenswaarde wordt bepaald door de waarde van de hypotheken in de fondsen. De waarde van de hypotheken in de fondsen wordt bepaald door de toekomstige contractuele kasstromen contant te maken, waarbij rekening wordt gehouden met vervroegde aflossingen door de hypotheekgever.
Uitstaande leningen
Uitstaande leningen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, die meestal gelijk is aan de verstrekte hoofdsom (nominaal) onder aftrek van cumulatieve aflossingen, gecorrigeerd voor cumulatieve bijzondere waardeverminderingen.