Markttrends en maatschappelijke ontwikkelingen
Het afgelopen jaar was roerig door de geopolitieke situatie en de economische en maatschappelijke gevolgen. Daarnaast zien we de volgende ontwikkelingen en trends in de mobiliteitsbranche:
Techniek: de elektrische auto neemt een vlucht
Het afgelopen jaar heeft de elektrificering in de automotive sector verder doorgezet. De markt van elektrische auto’s ontwikkelt zich snel. Er komen nieuwe modellen op de markt en tweedehands elektrische auto’s vinden gretig aftrek waardoor het aanbod schaars is en de prijs voor een elektrische auto hoog blijft. De overheid stimuleert de aanschaf van elektrische auto’s met subsidies. Ook steeds meer bedrijven schakelen voor hun leasewagenpark over op elektrisch vervoer. Deze trend gaat gepaard met een veranderend verdienmodel voor onze klanten, want elektrische auto’s hebben over het algemeen minder onderhoud nodig. En als er onderhoud nodig is, gebeurt dat op een andere manier. Verder worden auto’s steeds slimmer. Er worden meer data rond het voertuig gegenereerd over bijvoorbeeld het gebruik van het voertuig.
Keten: steeds korter plus een consolidatie in de branche
Steeds meer autofabrikanten gaan mobiliteit rechtstreeks aanbieden aan de consument en nemen werkzaamheden over van de dealer. Dit heet het werken volgens het Agency Model. Het Agency Model is al gestart onder nieuwe merken (Lynk&Co & Polestar) en neemt op korte termijn een vlucht onder de bestaande merken. Dit bespaart fabrikanten kosten, waardoor ze in staat zijn verder te investeren in de elektrificatie van hun productaanbod. Bovendien krijgen zij door de data die ze verzamelen steeds meer grip op het gedrag van de consument.
De consolidatie in de autobranche zet door. Er zijn steeds minder merkdealers, maar als bedrijf worden zij steeds groter. Per showroom wordt meer omzet gegenereerd, en meer transacties, met minder vierkante meters en mensen. Naast consolidatie zijn er internationale ontwikkelingen. Grote (multi)merkdealers breiden uit over de grens of worden zelf onderdeel van een grotere internationale onderneming. Nieuwe merken betreden de Nederlandse markt, met name Aziatische merken met elektrische voertuigen. En ten slotte neemt de import en export van met name occasions toe, ingegeven door de schaarste aan gebruikte wagens.
Lager consumentenvertrouwen
Het aantal verkochte voertuigen (nieuw en occasions) in Nederland daalt verder. Dat kent meerdere oorzaken. Allereerst waren er lange levertijden en tekorten aan auto's. Verder zorgt het dalende consumentenvertrouwen voor een lagere koopbereidheid; de onzekerheid in de markt leidt tot een afwachtende houding bij klanten. Door de stijgende rente en stijgende prijs van nieuwe auto’s wordt (private) lease ten slotte aanzienlijk duurder. Dat leidt eveneens tot een stagnatie.
Wagenpark: nog steeds een groei, maar verkoop nieuwe auto’s daalt
Alhoewel het aantal verkochte voertuigen daalt, groeit het Nederlandse wagenpark nog steeds. In de zakelijke markt is een sterkere groei te zien dan in de particuliere markt. De verkoop van nieuwe auto’s daalt, zeker bij particulieren. Wel blijft het autobezit per huishouden iets stijgen, maar in steden zoeken consumenten in toenemende mate naar andere manieren van vervoer. Daar wordt de auto minder dominant. In de BOVAG-netwerkstudie 'Automotive retail in 2030' is te lezen dat de verkoop van nieuwe auto’s naar verwachting vanaf 2030 weer gaat stijgen vanwege de groei van de bevolking.
Financiering steeds lastiger
Het wordt voor bedrijven in de mobiliteitsbranche steeds moeilijker om extern kapitaal aan te wenden. Banken en financiers trekken zich vaker terug gezien de kleine marges en de grote risico’s van autobedrijven. In 2022 heeft Bovemij samen met YesQar voor haar klanten Bovemij Voorraadfinanciering geïntroduceerd, zodat ondernemers tijdig kunnen profiteren van verkoopkansen die zich voordoen.
Mobiliteitsvorm: van bezit naar gebruik
Een groeiend aantal consumenten ziet steeds minder de noodzaak om in bezit te zijn van een auto. Ze willen gebruikmaken van mobiliteit. De consument hecht minder waarde aan een merk of aan de technische specificaties van een auto. Mobility as a Service doet haar intrede. En naast lease wint ook de abonnementsvorm aan populariteit. Ook combinatievormen met andere soorten van vervoer, bijvoorbeeld fiets of openbaar vervoer, zijn opkomend.
Gebruik fietsen neemt toe
De fiets, met name de elektrische fiets, is de laatste jaren sterk in opkomst. De e-bike is in trek bij zowel jong als oud. Sinds de coronacrisis is er meer aandacht voor fietsen. Ook vanuit de overheid wordt het gebruik van de fiets gestimuleerd. Op dit moment is de fietsmarkt nog zeer gefragmenteerd, maar ook hier gaat schaalvergroting in de toekomst een rol spelen. We zien bijvoorbeeld dat spelers in de automotive sector hun productportfolio verbreden met fietsen. Nederland is en blijft een intensief fietsland, Europa is een groeimarkt. Voor Bovemij is het aandeel fietsverzekeringen het afgelopen jaar sterk gegroeid.
Duurzaamheid: belangrijker bij consument én fabrikant
De consument vindt het in toenemende mate belangrijk te letten op de eigen CO2-footprint, dus ook de uitstoot door de auto. Maar niet alleen de consument maakt duurzame stappen, ook bedrijven in de keten worden geacht groener te ondernemen. Het tempo hierin wordt mede bepaald door wet- en regelgeving. Een belangrijke maatregel hierin is de verplichting van minimaal energielabel C vanaf 2023. De investeringen die hiermee gepaard gaan, drukken op de marge. Verder gaan de ontwikkelingen richting andere energiedragers, bijvoorbeeld waterstof, nog erg langzaam.
Wettelijke bepaling garantie
Het afgelopen jaar is de wettelijke bepaling garantie voor tweedehands auto's veranderd. Sinds april 2022 is deze verlengd van zes naar twaalf maanden. Dat betekent dat bij problemen met de auto in de eerste twaalf maanden na de koop de verkoper moet aantonen dat dit probleem er nog niet was op het moment dat de auto werd gekocht. Met name voor Bovemij-dochter Autotrust biedt deze verlenging kansen. Autobedrijven die hun toegenomen garantierisico’s willen afdekken, kunnen dat namelijk via Autotrust doen. Er zijn producten ontwikkeld die het gehele garantierisico óf het risico van de tweede zes maanden kunnen overnemen of managen.
Maatschappelijke ontwikkelingen
Naast de ontwikkelingen in onze branche hebben we te maken met grote sociaal-maatschappelijke, ecologische en economische verschuivingen. Na de coronapandemie in 2020 volgde de oorlog in de Oekraïne die de wereld het afgelopen jaar in haar greep hield. Deze heeft grote gevolgen voor het mondiale energiesysteem en de economie. In Nederland hebben we gemerkt dat energievoorzieningszekerheid en betaalbaarheid belangrijke thema’s waren.